Gluten – wszystko o glutenie

Co to jest gluten?

Gluten to białko występujące w pszenicy, ziarnach żyta i jęczmienia.

Nietolerancja i uczulenie na gluten – objawy

Z glutenem wiąże się ponad 55 chorób, szacuje się, że 99% osób cierpiących na celiakię czy też borykających się z nietolerancją glutenu nigdy nie zostało zdiagnozowanych.

Badania pokazują iż w Polsce na celiakię cierpi ponad 1% populacji, a częstość ciągle wzrasta. Natomiast jeśli chodzi o nietolerancję glutenu (tzw. gluten sensitivity), może ona dotyczyć 6% naszej populacji.

Jeśli zauważasz którykolwiek z następujących objawów może to być znak, że masz nietolerancję na gluten:

1. Problemy trawienne, takie jak gazy, wzdęcia, biegunki czy też zaparcia. Szczególnie widoczne u dzieci po zjedzeniu glutenu.
2. Rogowacenie mieszkowe (przypominające „gęsią skórkę” występującą na ramionach). Jest wynikiem niedoboru kwasów tłuszczowych i witaminy A jako wtórnych efektów nieprawidłowego wchłaniania tłuszczy, co jest spowodowane uszkodzeniem jelit przez gluten.
3. Zmęczenie, uczucie otępienia (tzw. brain fog) i wynikające z niego depresja po zjedzeniu posiłku zawierającego gluten
4. Zdiagnozowana choroba autoimmunologiczna: zapalenie tarczycy typu Hashimoto, reumatoidalne zapalenie stawów, wrzodziejące zapalenie okrężnicy, toczeń rumieniowaty, łuszczyca, twardzina skóry lub stwardnienie rozsiane.
5. Objawy neurologiczne: zawroty głowy, poczucie braku równowagi.
6. Rozchwiana gospodarka hormonalna będąca przyczyną: zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS), zespołu policystycznych jajników, niewyjaśnionej niepłodności.
7. Migrenowe bóle głowy.
8. Zdiagnozowane przewlekłe zmęczenia lub fibromialgia. Będące przyczyną bólu mięśni, stawów oraz ogólnego przemęczenia.
9. Stany zapalne wywołujące obrzęk i ból stawów: kolan, palców, bioder.
10. Wahania nastroju i towarzyszące mu stany lękowe, depresja i ADD (Attention Deficit Disorder)

Jeśli któryś z powyższych objawów występuje u Ciebie, możesz „odstawić” gluten na 10 dni, a następnie obserwować reakcję swojego organizmu, gdy powoli zaczniesz go włączać do diety, jeśli objawy powrócą, niezbędna będzie wizyta u lekarza i dalsza diagnostyka.

W czym jest gluten?

Większość z nas ma świadomość, że gluten znajduje się w pszenicy, natomiast nie każdy wie, że również zawiera go jęczmień, żyto, owies i orkisz. Całkowite wyeliminowanie glutenu, czy też nawet radykalne ograniczenie, może wywołując silną reakcję w zależności od poziomu wrażliwości naszego organizmu.

W obecnych czasach, gluten ukryty jest w wielu produktach, które z pozoru powinny go nie zawierać. Największa jego ilość znajduje się w żywności przetworzonej. Oto tylko niektóre ukryte źródła glutenu:

• błyskawiczne zupki
• gotowe mieszanki do sporządzania dresingów
• sosy i marynaty
• piwo i napoje alkoholowe
• szminka
• wchodzi w skład niektórych witamin

Gluten – dieta

Przy wyborze produktów ziarnistych zawsze należy czytać etykiety, aby mieć pewność, że jest to produkt bezglutenowy. W diecie bezglutenowej bardzo cennymi ziarnami i nasionami są:

• kasza jaglana,
• czarny ryż (bogactwo antyoksydantów, przeciwutleniaczy)
• amarantus (doskonałe źródło białka, ma właściwości przeciwzapalne)
• mąka kukurydziana
• gryka
• mozga trzcinowata (zboże zasadogenne)
• mozga kanaryjska (najbardziej odżywcze nasiono jakie istnieje)
• komosa ryżowa
• teff (trawa abisyńska)

Celiakia, nietolerancja/nadwrażliwość na gluten często powodują niedobory składników odżywczych, ponieważ zaburzają one wchłanianie jelitowe. Należy wówczas pamiętać o dostarczeniu organizmowi witaminy B12 z alternatywnych źródeł takich jak: małże, ryby, wołowina. Dotyczy to równie kwasu foliowego, który znajduje się między innymi w szpinaku, brokułach, groszku i grochu oraz w orzeszkach ziemnych.

Dobrze zbilansowana dieta eliminacyjna, nie powinna doprowadzać do stanów niedoboru w organizmie.